Onwillige ex-partner en verkoop woning

Nivo 2021 - 41

De huidige huizenmarkt is momenteel een verkopersmarkt. Hoe zit het nu als de ex-partner niet bereid is om de woning te verkopen na de echtscheiding. Wat zijn dan de juridische kaders? Hier speelde recentelijk een casus over bij de rechtbank Rotterdam. Wat was er aan de hand?

Casus

Jan en Mien zijn getrouwd in gemeenschap van goederen. Als ze gaan scheiden, moet hun woonhuis worden verdeeld. Daarop zit nog een hypotheekschuld van € 675.000. Voor deze schuld zijn ze beiden hoofdelijk aansprakelijk. Dat betekent dat ook na echtscheiding de bank iedere (ex-)echtgenoot kan aanspreken voor de voldoening van de gehele schuld.

In het echtscheidingsconvenant staat dat Jan in de woning mag blijven wonen.
Hij is verplicht om zich in te spannen dat Mien zo spoedig mogelijk door de bank uit haar hoofdelijke aansprakelijkheid wordt ontslagen. Als dat is geregeld, zal de woning aan Jan worden toegedeeld waarbij ook de gehele hypotheekschuld op zijn naam wordt gezet.

Zes jaar na de echtscheiding is er nog steeds niets geregeld.
Jan woont al die tijd in de gemeenschappelijke woning die nog immer voor de onverdeelde helft eigendom is van Mien. Ook is ze nog steeds hoofdelijk aansprakelijk voor de hypotheekschuld. Jan is verplicht om de gehele schuld over te nemen, maar blijkbaar kan hij dat niet vanwege zijn financiële situatie.

Kennelijk was het zijn bedoeling dat hij voor onbepaalde tijd in de woning zou kunnen blijven wonen, zonder de verplichting om mee te werken aan verkoop aan een derde. Jan heeft slechts één keer contact gehad met de bank. Hij kan geen hypotheekberekeningen of offertes overleggen. Uit niets blijkt dat hij heeft voldaan aan zijn inspanningsverplichting.

Op basis van het echtscheidingsconvenant heeft Jan een inspanningsverplichting en geen resultaatsverplichting om Mien uit haar hoofdelijke aansprakelijkheid te laten ontstaan. Een termijn is in het convenant niet genoemd. Jan stelt dat Mien de huidige situatie moet maar dulden zolang het ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid niet kan worden verkregen. Hij stelt dat het niet aan hem ligt, maar aan de bank.

Wat staat er in de wet

Ooit zal de toedeling van de woning moeten worden geregeld. Uit het convenant blijkt niet dat de huidige situatie tientallen jaren mag voortduren. Iedere deelgenoot heeft het recht om verdeling van een gemeenschappelijk goed te vorderen (art. 3:178 lid 1 BW) . Deze bevoegdheid kan tot ten hoogste vijf jaar worden uitgesloten (art. 3:178 lid 5 BW) .

Het echtscheidingsconvenant is van zes jaar geleden. Dat is langer dan de termijn van vijf jaar die in de wet wordt genoemd. Mien heeft het volste recht om verdeling van de woning te vorderen, behalve als er inmiddels nieuwe afspraken zijn gemaakt.
Dat blijkt nergens uit.

Oordeel rechter

Niemand is verplicht om in een onverdeelde gemeenschap te blijven zitten.
Door het tijdsverloop sinds het echtscheidingsconvenant en het gebrek aan inspanning bij Jan, geeft de rechter hem zes weken de tijd om het ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid te regelen en de woning op zijn naam te zetten.
Lukt dat niet binnen deze termijn, dan is hij verplicht om mee te werken aan verkoop van de woning aan een derde (ECLI:NL:RBROT:2020:8246).

Conclusie

Mocht u in een dergelijke situatie zitten, laat u dan immer adviseren door een goede familierechtadvocaat. Dit zijn altijd moeilijke onderwerpen.

Beter was misschien sowieso geweest als in het betreffende convenant had gestaan dat mocht Jan niet binnen een periode van 3 maanden het ontslag uit de hoofdelijkheid hebben geregeld, dat beide partijen dan akkoord waren om de woning te verkopen en zich daartoe verplichten. Dat was Mien veel eerder uit de problemen geweest. Anderzijds, heeft de casus haar financieel geen windeieren gelegd.

Een geluk bij een ongeluk zullen we maar zeggen. Maar het had ook anders kunnen aflopen.