Familiebank, let op! (deel I)

NIVO 2018-46

Je bent jong en je wilt wat. Hoe bereiken we nu dat prachtige woonhuis?

De zogenaamde “jubelton” is natuurlijk een lekker begin als je als kind een dergelijke schenking van je
ouders mag ontvangen. Maar de huisprijzen zijn hoog. Dus is er vaak nog een aanvullende leenbehoefte.
Ook daar wensen ouders vaak in te willen helpen door middel van de zogenaamde “Familiebank”.
Maar let op!

Familiebank

Uiteraard begint een dergelijke vraag, met de voorvraag is het verstandig om te lenen van Pa/ma? Hier moeten
partijen mijns inziens vooraf goed over nadenken aangezien er natuurlijk veel meer aspecten (voor beide partijen)
dan alleen fiscale aspecten bij komen kijken.

Denk aan zaken, wat als de ouders een financiële behoefte hebben en de lening moet (versneld) terugbetaald
worden? De huidige rentes bij banken zijn historisch laag, hoe is dat in de toekomst? Stel er komt een scheiding,
wat voor effecten heeft dat? Stel er komt een overlijden, wat gebeurt er dan met de lening? Zijn broer/zwager,
zus/schoonzus ineens dan degene die de vordering ineens voldaan willen hebben? Kortom, allerlei zaken waarover
in de praktijk regelmatig te weinig wordt nagedacht.

Cliënten denken vooral aan het fiscale voordeel. Een goed rendement op hun vermogen in box 3 en aftrek in box 1
bij het kind. Vaak wordt dan geroepen dat ze een hoge rente willen afspreken. Invalshoek is om dan geen zekerheid
bedingen. Die hoge rente is dan weer aftrekbaar in Box 1 en gunstig belast in box 3. De ouders schenken vervolgens
die betaalde hoge rente dan weer in dat jaar terug. En het fiscale plaatje is in de ogen voor hen dan compleet.

Rechtbank Den Daag (ECLI:NL:RBDHA:2018:10443)

De Belastingdienst kijkt vaak kritisch naar eigenwoningschulden die zijn aangegaan bij familieleden en past zo nodig
correcties toe. Als de schuldenaar bijvoorbeeld een te hoge rente betaalt, kan de inspecteur een deel van de
renteaftrek weigeren.

Bij de rechtbank Den Haag speelde recent een dergelijke zaak.

De inspecteur had een correctie toegepast in de aangifte inkomstenbelasting. Deze correctie zag op de
afgetrokken eigenwoningrente. De familiebanklening had een looptijd van dertig jaar. De rente op deze lening
bedroeg 9% per jaar met een rentevaste periode van vijftien jaar.

De inspecteur stelde dat een rente van 9% te hoog was. Een rente van 4,5% zou volgens de fiscus redelijk zijn.
De inspecteur corrigeerde daarom de renteaftrek.

Onvoldoende risico

De rechter constateert dat op het moment waarop de lening werd afgesloten een rentepercentage van ongeveer
3% gebruikelijk was voor een lening met zekerheidstelling en een rentevaste periode van vijftien jaar. Er waren geen
zekerheden gesteld. Daarom moet een zakelijke rente hoger zijn dan 3%. Maar dan nog is 9% te hoog. Gezien het
arbeidsinkomen van man en vrouw tezamen is de kans klein dat er betalingsproblemen zouden komen.
De inspecteur mag van de rechtbank volstaan met een correctie naar 4,5% en stelt de fiscus in het gelijk.  

Conclusie

De jurisprudentie is grillig. In een soortgelijke zaak ging het vorige keer voor de belastingplichtige wel goed.
Blijkt maar weer dat het een onderwerp is dat, altijd afhankelijke van de omstandigheden van het geval, een andere
uitkomst kan hebben. Vooroverleg met de fiscus is dan uiteraard een goede invalshoek om geen discussies met
de fiscus te krijgen.

Santax is hierin gespecialiseerd. Dus als u meer wilt weten, kom dan gerust langs.